Premenstrual sendrom (PMS) menstrüel siklüsle ilişikli şikayetler grubundan oluşan bir durumdur. Tipik olarak şikayetler adetten 1-2 hafta önce oluşur ve adetin başlaması ile birlikte şikayetler kaybolur. Her yaşta görülebileceği gibi her kadında farklı bir tablo oluşturabilir. Bazı kadınlarda premenstural sendrom ayda bir hafif rahatsızlık sebebi iken bazı kadınlar da ise gündelik hayatı durduran bir durumdur. PMS adetlerin durduğu durumda (menapoz, gebelik) kendiliğinden kaybolur.
PMS’nin nedeni net olarak bilinmemektedir. Adet döngüsündeki hormonal değişimin önemli bir neden olduğu düşünülmektedir. Bu değişiklikler bazı kadınları diğerlerine göre daha fazla etkileyebilmektedir. Beyindeki bazı kimyasalların PMS’de etkin rol aldığı düşünülmektedir. Stress veya duygu durum bozuklukları (depresyon vb.) PMS’ye neden olmasa da şikayetleri artırmaktadır.
Bunların dışında da bazı faktörler PMS nedeni olma ile ilişkilendirilmişlerdir:
Vitamin ve mineral seviyesinde ki düşüklükler,
Vücutta su tutulumunu arttıran çok tuzlu gıdalar ile beslenilmesi,
Alkol ve kafein gibi duygu durumu ve enerji durumunu değiştiren tüketimler.
PMS, hem fiziksel hem de psikolojik şikayetlere yol açabilmektedir. Bunlar:
Sivilce,
Göğüslerde gerginilk hissiyatı,
Uyku sorunları,
Mide ve barsak rahatsızlıkları (kabızlık,ishal,yanma vb.),
Sırt ve baş ağrıları,
Yeme değişiklikleri veya aşerme,
Eklem ve kas ağrıları,
Hafıza veya dikkat bozuklukları,
Gerginlik,huzursuzluk, duygu dalgalanmaları veya ağlama krizleri.
Bu şikayetler hastadan hastaya değişkenlik gösterir. Bu hastalığın sizde olup olmadığına adet öncesi gerginlik sendromu günlüğü tutarak hekiminize danıştığınızda karar verilebilir. PMS tanısı koyulabilmesi için kişinin; depresyon, aksiyete, menapoz, kronik yorgunluk sendromu, irritabl barsak sendromu ve endokrin sistem (hormonal sistem) hastalığının olmadığı netleştirilmelidir.
PMS Sıklığı
PMS şikayetlerinin bir kısmı birçok kadında bulunmaktadır. Ancak kadınların yüzde 3-8’inde tanı konulacak sıklık ve yoğunlukta şikayeti bulunmaktadır. PMS; geç 20’li yaşlarda ve erken 40’lı yaşlarda, en az bir çocuğu olanlarda, depresyon açısından aile öyküsü olanlarda, geçmişinde post partum depresyon ve duygu durum bozukluğu olanlarda daha sık görüldüğü bilinmektedir.
Tedavi
PMS için birçok tedavi denenmiştir. Her tedavi her kadında aynı etkinlikte değildir. Sıklıkla tedavi 3 ana başlıktan oluşur.
Hayat Tarzı Değişikliği:
Eğer şikayetler çok ağır değil ise denenebilir. Egzersiz yapma, sağlıklı beslenme (meyve sebze ağırlıklı), tuz, alkol ve kafeinden uzak durma, yeterli uykuyu alma, stress ile mücadele yöntemi geliştirme, sigara içmemenin PMS şikayetlerini azaltabileceği bilinmektedir.
İlaç Tedavisi:
Ağrı şikayetinin ağrı kesicilerle azaltılması tedavide önemlidir. Doğum kontrol hapları gibi yumurtlamayı durduran ilaçlarında etkili olduğu düşünülmektedir. Antidepresanlar PMS şikayetlerinde iyileşmeye yol açmaktadır.
Alternatif Tedaviler:
Bazı vitamin ve minarellerin PMS şikayetlerinin düzeltilmesinde etkili olduğu düşünülmektedir. Bunlar:
Folik asit
D vitamini ile kalsiyum
Magnezyum
B6 vitamini
E vitamini
Bunların dışında bazı hastaların black cohosh, chasteberry veya evening primrose oil bitki desteklerinden fayda gördüğü de bilinmektedir. Ancak bu bitkisel desteklerin ilaçlarla etkileşebileceği unutulmamalı ve hekim kontrolünde alınmalıdır.
Comments