Kış aylarında en sık tüketilen içeceklerimizden birisi de saleptir. Ülkemizde salep hemen hemen her bölgede yetişebilir. Özellikle kireçli toprakları seven salep, bazı bölgelerde daha verimli yetişir. Türkiye’de salep Muğla, Isparta, Manisa, Kastamonu, Kahramanmaraş ve Yozgat illerinde daha kaliteli ve daha çok yetişmekle birlikte diğer bölgelerde de yetişebilmektedir.
Salepgiller familyasından gelen otsu bir bitki çeşididir. Mor veya kırmızı renkteki çiçek kısımları salkım salkım, gövde kısmı da silindirik ve dik şekildedir. Asıl salep olarak bardaklarınızla buluşan bu faydalı toz, salebin yumrularından elde edilir.
İlk olarak Ortadoğu şehirlerinde yetiştirilen ve 8. yüzyılda kullanılmaya başlanan salep bitkisi, aslında o yıllardan önce de biliniyordu. Ancak salep, içecek olarak kullanılmasından daha çok tıp ve ticarette kullanıldı. Salep (Orchis maculata) ormanlarda ve nemli çayırlarda yetişir. Anadolu salepotu (Orchis anatoiica) kırmızı veya mor çiçeklidir.
Hoş bir koku ve aroması olan salebin evde yarım yağlı sütle yapıldığında bir fincanı, ortalama 100 kaloridir. Hafif olsa da bir enerji değeri olduğu unutulmamalı ve kontrollü tüketilmelidir.
Şeker içeriği nedeniyle hazır salepleri tüketmemesi gereken başka bir grup da diyabet hastalarıdır. Aynı şekilde, ciddi ve kronik bir rahatsızlığı olanların her şeyi olduğu gibi salebi tüketirken de mutlaka temkinli olmaları, faydalarından yararlanmak için düzenli olarak tüketmeye karar vermeleri durumundaysa mutlaka ama mutlaka öncesinde doktorlarına danışmaları önemli.
Salep bitkisinin bilinen ciddi bir zararı ya da yan etkisi yoktur. Salebin karbonhidrat ve şeker içeriğinden dolayı kalorisi yüksektir. Ara öğün olarak kullanılabilir. Her gün olmamak şartıyla ortalama bir fincan salep içmek yeterlidir. Kişiler günlük aktivitelerine yürüyüş ekleyip karbonhidratlı besinleri sınırlandırdıkları bir beslenme programıyla dengeyi sağlayabilirler.
Salep deyince akla hemen tarçın gelir. Tarçın bağışıklık sistemini kuvvetlendirici bir baharattır. Aynı zamanda doygunluğu kontrol ederek, kan şekerini de dengeler.
Yaz geldiğindeyse bu lezzetli malzeme en çok dondurma tariflerinin içinde yer alır. Dondurmaya hem kıvam hem de lezzet olarak sınıf atlatır.
FAYDALARI
Vücutta yarattığı yumuşatıcı etkisinden dolayı daha çok soğuk kış aylarında tüketilir.
Göğsü yumuşatır, öksürük ve bronşitte faydalıdır.
Kabızlığı giderir.
Basur memelerinde faydalıdır. oZihni çalışma gücünü artırır. oKalbi kuvvetlendirir.
Kadınlarda, regl döneminde kanamalarının düzenli olmasını sağlar.
Bağırsak solucanlarının düşürülmesine yardımcı olur.
Vücudun ısınmasını sağlar.
Cinsel gücü artırır.
İçerdiği mineraller sayesinde vücuda enerji verir, gün boyu kendini yorgun hissedenlere zindelik kazandırır.
Şekersiz bir şekilde içeceği yapıldığında, en iyi zayıflama destekçilerindendir. Tok tutmaya yardımcı olduğundan en ideal ara öğünlerden biridir.
Bolca kalsiyum ve protein almamızı sağladığından bağışıklık sistemine destek olup hastalıklardan korur.
Düzenli olarak tüketildiğinde cildi sıkılaştırır ve parlaklık verir.
Bebek ve çocuklarda yaz ishallerini, yetişkinlerde ise kronik ishali kesici etkisi bulunmaktadır.
Müsilajlarca zengin olması nedeniyle, gastrointestinal kanal tahrişinde ve iltihaplanmalarında tedavi edici rol oynamaktadır.
Ekstresinde bulunan quercetin gibi polifenoller ve flavonoid bileşenler, bu bitkide bulunan önemli antioksidanlardır. Bu bileşenler karaciğeri toksinlere ve serbest radikallere karşı koruyucu etkiye sahiptir.
İçeriğinde bulunan ukomannan, suda çözünen oksidatif stresi engelleyen ve AST-ALT seviyelerini azaltan bir liftir. Bu lif; kan şekerini, kolesterolü ve vücut ağırlığını azaltmada etkilidir.
Malzemeler:
4 su bardağı süt
Bir yemek kaşığı doğal toz salep
Bir çay bardağı toz şeker
Bir tatlı kaşığı tarçın
YAPILIŞI
Sütü cezvenin içerisinde kaynatın. Ardından içerisine doğal toz salebi ekleyerek hızlıca karıştırın. Kıvam alan karışımın içerisine tarçın ve şekeri ekleyerek kısık ateşte karıştırmaya devam edin. Kaynayan salebi üzerine çubuk tarçın koyarak servis edebilirsiniz.
